Hakan Türkoğlu • 23/07/2025

TÜRK MÜZİK SEKTÖRÜNÜN YENİ KÂBUSU

=SPOTIFY GİDERSE=

Dünyanın açık ara en çok dinlenilen platformu ülkemizden çıkabileceğini birçok yurtdışı kanalda net bir şekilde açıkladı. Bu durum gerçekleşirse kim zarar görür? Müzik sektörüne etkisi nasıl olur? Bunu irdelemeye çalışacağız bu yazımızda.

Dünyaca ünlü otomobil markaları ülkemize yatırım yapacaklarını söylemişler ama kısa bir süre sonra vazgeçerek başka ülkelere gitmişler. Yine eskiye oranla birçok yabancı yatırımcı ülkemizi malum nedenlerden dolayı terk etmiş. Şimdi sıra Spotify’a mı geldi acaba?

Daha önceki yazılarımda da bahsettiğim üzere global müzik endüstrisinin en büyük pastaya sahip platformu Spotify. Spotify’ın raporlama bölümü Loud & Clear, 2024 yılı Türkiye raporunda özetle şu finansal verileri açıklıyor: “Sadece 2024 yılında, Türk müzik endüstrisine 2 milyar liradan fazla (yaklaşık 43 milyon euro) ödeme yaptık; Türk sanatçıları – Türk Top 50 listesinde %90’lık bir paya sahip olanları – çalma listelerimize dahil ettik ve Türk sanatçılar için küresel telif gelirlerinin artmasında kilit bir rol oynadık.”

Bu açıklamadan da anlaşıldığı üzere Spotify bazlı ciddi geliri olan müzisyenleri, ülkemizden ayrılması durumunda oldukça zor günler bekliyor demektir. Zira raporu daha da ayrıntıları ile aşağıda anlatmaya başlayalım.

Spotify verilerine göre 2024 yılında Türk sanatçılar yalnızca Spotify üzerinden 2 milyar TL’yi aşan telif geliri elde etti. 1 milyon TL’nin üzerinde telif geliri sağlayan sanatçı sayısı ise 2021’e kıyasla neredeyse üç katına çıktı.

Platform, sadece Türkiye’de değil dünya genelinde de müzik endüstrisine güçlü katkı sağlıyor: 2024 yılında global müzik sektörüne yapılan ödeme 10 milyar doları aştı. Bu rakam, herhangi bir şirketin tek yılda yaptığı en yüksek ödeme olarak kayıtlara geçti.

2024 boyunca Türkiye Top 50 listesinde yer alan şarkıların yüzde 90’ından fazlası Türk sanatçılara aitti. Üstelik Türk kullanıcılar, yalnızca 2024’te yaklaşık 100 milyon adet çalma listesi oluşturdu. Veriler, Türkiye’nin yerli müziğe olan sadakatini ve yüksek ilgisini açıkça ortaya koyuyor.

2024 yılında Türk sanatçılar, dünya genelinde kullanıcılar tarafından hazırlanan 289 milyon çalma listesine dahil edildi. Bunların 191 milyonu ise başta ABD ve Almanya olmak üzere Türkiye dışındaki dinleyiciler tarafından oluşturuldu.

Bu artan uluslararası ilgi, telif gelirlerine de yansıdı: Türk sanatçıların Spotify’daki telif gelirlerinin yarısından fazlası yurtdışı dinlemelerden geldi. Türkçe müzik, 2021’den bu yana global telif gelirini ikiye katlarken; sadece 2024’te yüzde 37 oranında bir artış gösterdi.

Raporda altını çizdiğim iki önemli konu var. İlki telif hakkı elde eden sanatçı sayısı 2021’den bu yana 3 kat artmışken ve ivme hızla yukarıya giderken Spotify’ın çekilmesinin müzik sektörüne ağır darbe vuracağının kesin gibi görünmesi. İkincisi ise konunun olumlu tarafı. Telif gelirlerinin yarısı yurtdışı dinlemelerinden geliyorsa bu, o kategorideki müzisyenler için hiç olmazsa “kötünün iyisi” bir senaryoya dönüşür. Ancak birazdan vereceğim başka ayrıntılar bu çekilmenin müzisyenler açısından hiç de iyi olmadığını açıkça ortaya koyuyor.

Ayrıntılı finansal verileri paylaşma konusunda oldukça “ketum” bir firma Spotify. Ama bize ışık tutabilecek önemli bir veri sitesi var. musicmetricsvault.com

Bu kuruluş her ülkede Spotify dinleme oranlarını bırakın il bazında ilçe bazında bile ayrıntılı raporlayan bir site. Bu siteden 2025 Temmuz ayı Türkiye geneli raporuna baktığımızda görünen tablo şu şekilde:

Bu tabloda aylık dinleme oranlarına baktığımızda 7 milyon ile 5 milyon aylık dinleyicisi olan sanatçıların göreceği zarara bakalım kabaca. Spotify ABD ve Avrupa’da bir milyon dinlemeye 900 usd ödeme yapıyor. Spotify’ın çözüm ortağı veri güvenilirliği açısından önemli sitesi makromusic.com. Burada dinleme oranı yüksek Türk müzisyenlere 1 milyon dinleme için 15000 tl ödendiği belirtiliyor. Tabloya dönecek olursak 7 milyon ile 4 milyon dinleme bandında olan sanatçılar aylık olarak kabaca 105000 tl – 60000 tl bandında aylık bir gelirden yoksun kalacak demektir. Spotify’ın çekilmesi müzisyenler için kâbus anlamına gelir. Yıllık gelir kaybı az önce bahsettiğimiz müzisyenler için 1260000 tl – 720000tl bandına denk gelir ki gerçekten sektör için büyük olumsuzluk demektir.

Yüksek ses kalitesiyle öne çıkan Tidal’in sahibi Jay-Z bilindiği gibi şu açıklamayı yapmıştı: “Türkiye şartlar anlamında elverişli bir ülke değil, burada ofis açmak istemiyoruz ve çekiliyoruz.”

Sonuç olarak süreci bekleyip göreceğiz ama burada müzik sektörü oldukça ağır bir darbe alacak gibi görünüyor.

Sağlıkla ve sanatla kalın.
htrocker@yandex.com

Daha ayrıntılı bilgi için

https://www.musicmetricsvault.com

https://www.musicmetricsvault.com/countries/turkey/224#google_vignette

https://artists.makromusic.com/

HAKAN TÜRKOĞLU’nun DİĞER YAZILARI